St. Patrick’s Day

17. marca Irlandczycy obchodzą Dzień Świętego Partyka, swojego patrona. Jest to narodowe święto Irlandii, zwykle kojarzone z uczestnictwem w paradach i piciem piwa. Oto garść informacji o Irlandii, Świętym Patryku i obchodach tego święta na świecie.

Irlandia

Irlandia to wyspa, niestety podzielona granicą. Konflikty pomiędzy Irlandia a Anglią sięgają średniowiecza, kiedy to cała Irlandia znalazła się pod panowaniem Anglii. Od XVII północna część wyspy była regularnie zasiedlana przez Anglików i Szkotów. Dodatkowym źródłem konfliktów była religia – przyjezdni byli protestantami, zaś Irlandczycy – katolikami.  W 1921 roku utworzono Wolne Państwo Irlandzkie, jednak część hrabstw na północy, zamieszkałych głównie przez Brytyjczyków nie chciało przystąpić do katolickiej Irlandii i pozostało w ramach Wielkiej Brytanii.
Dlatego obecnie wyspa jest podzielona: południową (znacznie większą) część zajmuje Republika Irlandii, kraj należący do Unii Europejskiej, ze stolicą w Dublinie. Obowiązują tam dwa języki urzędowe – irlandzki i angielski, walutą jest euro.
Na północy wyspy znajduje się Irlandia Północna, należąca do Wielkiej Brytanii. Jej stolicą jest Belfast, w drugiej połowie XX w symbol ataków terrorystycznych. Irlandzka Armia Republikańska toczyła krwawą walkę o połączenie Irlandii. Konflikt zakończył się dopiero w 1998 roku, kiedy to podpisano porozumienie pokojowe. Kilka lat potem IRA została całkowicie rozbrojona.

Symbole

Flaga Irlandii składa się z trzech pionowych pasów: zielonego, białego i pomarańczowego. Zielony symbolizuje katolików, pomarańczowy protestantów, a biały pokój pomiędzy nimi (a raczej nadzieję na pokój).
Herbem Irlandii jest harfa, tradycyjny celtycki instrument. Harfa będąca godłem Irlandii, zwana harfą Briana Śmiałego jest złota, na niebieskim tle. Symbol ten znajduje się na rewersach irlandzkich monet euro.
Drugim oficjalnym symbolem Irlandii jest trzylistna koniczyna. Według legendy święty Patryk wykorzystywał bardzo popularną koniczynę, aby wytłumaczyć miejscowej ludności tajemnicę Trójcy Świętej – tak jak trzy listki tworzą jedną roślinę, tak Bóg występuje w trzech osobach.

Leprechaun

W mitologii celtyckiej leprechauny to skrzaty zamieszkujące Irlandię. Są małe (maja ok 70-90 cm wzrostu), noszą zielone kubraczki i wysokie, zielone kapelusze. Są bogate i bardzo złośliwe. Czasami pomagają w pracach domowych, ale zazwyczaj płatają figle. Podobno wiedzą gdzie zakopany jest skarb, ale nie wyjawia tego sekretu. A jeśli powiedzą, to skłamią. Według legendy garnek ze złotem znajduje się na końcu tęczy.

Święty Patryk

Życie świętego Partyka było bardzo burzliwe. I długie, jak na tamte czasy. Święty Patryk urodził się w 387 roku na zachodnim wybrzeżu Brytanii. W wieku 16 lat został porwany i wywieziony jako niewolnik do Irlandii, gdzie pasał owce. Nauczył się lokalnego języka. Wtedy po raz pierwszy poczuł powołanie i usłyszał głos Boga: Patryku, twój statek czeka. Po sześciu latach spędzonych na wyspie Patryk uciekł do Galii, gdzie kształcił się na księdza.  Kiedy planował, już jako ksiądz, wrócić do ojczyzny, ponownie usłyszał głos Boga, że ma wracać do Irlandii i wprowadzić tam chrześcijaństwo. Pojechał więc jako misjonarz, został biskupem i pozostał tam do śmierci. Zmarł 17. Marca 461 roku i został pochowany w  Katedrze św. Trójcy w Downpatrick. Dzień jego śmierci stał się świętem narodowym Irlandii.

Legendy związane ze Świętym Patrykiem

Ze Świętym Patrykiem wiąże się kilka legend. Pierwsza dotyczy węży, które rzekomo Patryk wygonił z wyspy. Rzeczywiście, w Irlandii nie ma węży, ale to raczej sprawa klimatu. Węże symbolizują pogaństwo, a legenda jest alegorią wyrzucenia starych wierzeń i zaprowadzenia chrześcijaństwa na wyspie.
Druga legenda dotyczy wykorzystania trzylistnej koniczyny do tłumaczenia wiernym tajemnicy Trójcy Świętej. Podobno Patryk stosował porównanie Boga w trzech osobach do rośliny z trzema listkami, które tworzą całość.
Trzecia legenda wiąże się z krzyżem celtyckim – jednym z symboli Irlandii. Podobno Święty Patryk  utworzył go wpisując słońce w krzyż chrześcijański, dla połączenia starych wierzeń z nową religią.
Według podań, świętemu Patrykowi zawdzięczamy też bicie dzwonów przed mszą. Podobno to on polecił dzwonić, by zwołać braci zakonnych na nabożeństwa.
Patryk jest świętym kościoła katolickiego i prawosławnego, a jego święto jest obchodzone dwa razy: 17 i 30 marca (z powodu różnych kalendarzy)

Dzień Świętego Partyka

 

Dzień Świętego Patryka przypada 17 marca, w rocznicę jego śmierci. Wtedy wszystko jest zielone! Ludzie ubierają się na zielono, nosze zielone kapelusze i symbole koniczyny. Amerykanie barwią na zielono piwo, a nawet rzekę.  Chicago River, płynąca przez miasto Chicago ma w tym dniu zielony kolor. Ta tradycja powstała w 1962.

Kiedy Michelle Obama była Pierwsza damą przyniosła tę tradycję do Białego Domu, farbując wodę w fontannie na zielono.
Wiele znanych miejsc jest oświetlanych zielonym światłem w Dniu Świętego Patryka. Są wśród nich Wodospad Niagara, Empire State Building w Nowym Yorku, London Eye w Londynie, Coloseum w Rzymie czy Opera w Sidney.

Parady

W dniu Patryka parady organizowane na całym świecie. Największe odbywają się w Stanach Zjednoczonych, gdzie jest bardzo dużo ludności pochodzenia irlandzkiego. Pierwsza parada odbyła się w Bostonie w 1737 roku, następna – już oficjalna – w Nowym Yorku w 1766. Pierwsza parada w Irlandii miała miejsce w Waterford w 1903 roku, a Dublin zorganizował swoją pierwszą paradę dopiero w 1931. Dzisiaj największa parada odbywa się w Nowym Jorku, wychodząc z Katedry Świętego Partyka na 5. Alei i przemierzając wielotysięcznym tłumem.
Irlandczycy na całym globie obchodzą święto swojego patrona ubierając się na zielono, idąc w paradach i pijąc piwo. Popularnym hasłem jest „Kiss me I’m Irish” (pocałuj mnie, jestem Irlandczykiem) lub „I’m not Irish but kiss me anyway” (nie jestem Irlandczykiem, ale pocałuj mnie mimo to), ponieważ święto jest szeroko obchodzone przez wszystkich. Jak mówią Amerykanie: „Everyone is Irish on March 17th”  czyli Każdy jest Irlandczykiem w Dniu Świętego Patryka.

Happy St. Patrick’s Day!